Licht aus! Sterne an!

De wereld wordt steeds helderder: steden schijnen ’s nachts tot 4000 keer helderder dan het licht van de maan en de sterren. Lichtvervuiling treft ons mensen, maar ook planten en dieren. De documentaire Licht aus! Sterne an! is een Duitse documentaire van Jonas Geisler.

12 april 2023

Licht verbruikt veel energie en is slecht voor onze gezondheid: te veel licht maakt ons ziek en verstoort ons immuunsysteem. Dieren zoals insecten of vogels verliezen hun oriëntatie vermogen. Daarom hebben alle levende wezens weer meer duisternis nodig.

Sibylle Schroer onderzoekt de invloed van kunstlicht op insecten. “Het aantal insecten is sinds de jaren tachtig met 75 tot 80 procent afgenomen. Het idee om geen insecten meer te hebben is apocalyptisch. Ze maken ons leven mogelijk omdat ze taken als bestuiving uitvoeren en de basis vormen van de voedselketens waarvan we afhankelijk zijn.” Samen met een fabrikant van verlichting en de TU Berlijn ontwikkelt de ecoloog een nieuwe straatverlichting. Het licht wordt gedimd en over het algemeen beter afgeschermd. Schroer hoopt dat de uitvinding niet alleen meer insectenbescherming oplevert, maar ook intelligentere verlichtingsconcepten in woonwijken en dus een betere nachtrust voor de bewoners.

Sandra Rey uit Parijs gebruikt zelflichtende bacteriën uit de zee om een volledig nieuw en natuurlijk licht te produceren: “Ik wil de manier waarop licht wordt geproduceerd en geconsumeerd veranderen. Bioluminescent licht verbetert de concentratie en creativiteit van mensen, bevordert de geestelijke gezondheid en vermindert stress.” In een laboratorium in Parijs kweekt ze de zeebacteriën en bouwt ze lampen die kleine aquaria bevatten in plaats van gloeilampen. De bacteriën leven daarin en produceren ’s nachts een gezellig blauwgroen licht. Sandra Rey presenteert deze nieuwe lichtbronnen voor het eerst aan een groter publiek in het stadje Rambouillet.

In Pittsburgh, Verenigde Staten, strijdt sterrenkundige Diane Turnshek al lange tijd tegen lichtvervuiling. In 2021 vierde ze een groot succes. De stad nam een verordening aan tegen lichtvervuiling. Nu moet alle openbare verlichting worden vervangen. Daarvoor moet Turnshek nog wel de hele stad in vogelvlucht fotograferen met een helikopter. Pas dan kan ze nauwkeurig onderzoeken in hoeverre de lichtvervuiling voor de inwoners van Pittsburgh is afgenomen na de retrofit.

Benieuwd naar de documentaire? Bekijk hem dan via ZDF.

Bekijk documentaire

Vertaald van Jonas Geisler

Tags: