Natuur

Natuur

Natuur wil de nacht

Duisternis hoort – net als stilte, een onvervuilde bodem en schoon grondwater – tot de meest elementaire natuurkwaliteiten. We moeten er dus zuinig op zijn en proberen dit zo min mogelijk te verstoren, zeker in natuurgebieden. Duisternis ’s nachts hoort bij de natuur en is belangrijk voor dieren.

Hoe verder van de evenaar, dus hoe groter de lichtverschillen, hoe meer de natuur zich richt op het licht als informatiebron. Licht geeft informatie over de tijd en over de plaats van bevinden. In Noord-Europa is het daarom zaak de natuur zo min mogelijk te verstoren met licht.

Een overdaad aan licht verstoort het bioritme van allerlei organismen en kan een heel ecosysteem ontwrichten. Dit heeft allerlei indirecte gevolgen. Veranderingen in de verhouding tussen licht en donker is vaak het natuurlijke signaal voor veranderingen in gedrag, zoals trek- en broedgedrag en voedsel zoeken. Verstoring daarvan leidt tot aantasting van de conditie en alertheid.

Hier vind je een interessant artikel over de gevolgen van lichtvervuiling. Harde feiten en statistieken wijzen in dit artikel op duidelijke overlast van lichthinder. In deze factsheet valt te lezen over gezondheid van mens en dier, verschillende kleuren van licht en de reactie van dieren hierop, en wat we kunnen doen om dit aan te pakken.

Planten

De fotosynthese van planten wordt gestuurd door licht. Sommige planten kunnen niet groeien onder een continue belichting. Andere planten vertonen groeiafwijkingen. Het kiemen, de bestuiving en het bloeien van planten worden door een teveel aan licht in de war gestuurd.

Voorbeelden zijn o.a. hopplanten langs een verlichte weg die minder opbrengst leveren, bomen bij verlichtingspalen die bladeren in de winter blijven dragen, en de vorming van algen in grotten waar verlichting is geplaatst. Dit onderzoek toont de nadelige effecten op flora en fauna door licht.

Sterren

De Melkweg is in steden in Nederland niet meer te zien. Door de overvloedige verlichting die omhoog schijnt worden de zwakkere sterren overstraald en is de prachtige sterrenhemel onzichtbaar geworden. Veel mensen zien pas voor het eerst een echte sterrenhemel als ze in bijvoorbeeld Zuid-Frankrijk voor hun tentje zitten en omhoog kijken. Jammer dat we dat in Nederland nauwelijks meer kunnen vinden.

De zwakste sterren zijn onzichtbaar geworden door de grijze hemel. Zonder lichtvervuiling zijn maximaal 3.000 sterren tegelijkertijd zichtbaar. In Nederland zijn er alleen op de Waddeneilanden nog meer dan 2.000 sterren te zien. Vanuit een stad als Utrecht zijn dat er maximaal zo’n driehonderd. Dat betekent dat nog maar 10% van de sterren die er zonder lichtvervuiling waren, te zien zijn.