Groninger gemeenten betrekken inwoners bij openbaar verlichtingsplan

6 oktober 2014

 

Mensen houden zich niet dagelijks bezig met openbare verlichting. Gelukkig maar. Het is een taak van de gemeente en het is er of het is er niet. Als bewoners wel bezig zijn met verlichting is dat omdat er te veel of juist te weinig licht is. De meeste gemeenten hebben ambitieuze verlichtingsplannen maar weten eigenlijk niet goed wat er leeft binnen hun gemeente.

In 2013 ondertekenden alle Groninger gemeenten een energieconvenant met de provincie Groningen. Meer daarover vindt u hier. Het onderwerp openbare verlichting maakte onderdeel uit van dit convenant. De Groninger gemeenten gaven aan dat ze graag willen praten met hun burgers over het onderwerp, maar worstelen hoe ze dat moeten doen.

Om er achter te komen hoe mensen verlichting en duisternis beleven en om na te denken hoe in de toekomst de voorlichting ingestoken kan worden is met behulp van het kennisprogramma Duurzaam Door het project Duurzame Openbare Verlichting gestart. De gemeenten de Marne, Eemsmond, Winsum, Ten Boer en de inhoudelijk experts van Van der Glas Milieuadvies en Licht en Donker Advies doen onderzoek. Niet alleen naar de vraag van inwoners hoe ze verlichting ervaren, maar met name wat de inwoners willen weten om daar de voorlichting op af te stemmen. Alle Groninger gemeenten hebben al door laten schemeren dat hun droom is dat aan het eind van de rit een mobiel voorlichtingspunt de wijk in kan rijden om daar de bewoners te informeren, als een soort SRV-wagen.

Wat gebeurt er in de diverse gemeenten?

Verschillende Groninger gemeenten gaan komend najaar met genoemde adviesbureaus en inwoners aan de slag om te komen tot een optimaal openbaar verlichtingsplan.

In de gemeente de Marne ligt het donkerste stukje Nederland op het vasteland. Dat is een groot goed en dat wil de gemeente graag uitdragen. Tijdens de Nacht van de Nacht worden de inwoners uitgenodigd om te gaan dineren in het donker. In de directe nabijheid van dit donkerste plekje is ook nog eens een schat aan culinaire grondstoffen te oogsten. Om de zintuigen op een andere manier te prikkelen is dit een heel bijzondere ervaring. Na afloop wordt geïnventariseerd hoe de deelnemers de duisternis beleefd hebben en hoe ze donkerte in hun gemeente willen stimuleren.

De gemeente Eemsmond heeft recentelijk in de dorpen Roodeschool en Oldenzijl de verlichting vervangen van traditioneel naar LED. Studenten psychologie van de RUG hebben enquêtes afgenomen voor en na de vervanging. Daarnaast wordt in samenwerking met de Hanzehogeschool een andere methodiek ingezet: de zogenaamde narratieve methode. Een methode waarbij inwoners met elkaar in gesprek gaan om zo betekenis te geven aan hun leefomgeving in de breedste zin van het woord, zonder daarin expliciet aandacht te schenken aan de openbare verlichting. Beide methoden naast elkaar geven een betrouwbaar beeld van de beleving.

De gemeente Winsum is ook recentelijk overgestapt van conventionele verlichting naar dimbare Ledverlichting. In het najaar als de nachten lengen, dooft zij gedurende een paar nachten de verlichting helemaal. Vervolgens wordt met behulp van keukentafelgesprekken geïnventariseerd hoe zij de duisternis ervaren hebben en wat voor de bewoners acceptabel is.

De gemeente Ten Boer nodigt alle inwoners van de diverse dorpen uit tijdens een voorlichtingsavond. De mensen worden ingelicht over de nieuwste technieken op het gebied van energiezuinigheid, kleur, lichtintensiteit.  Vervolgens gaat ieder terug naar zijn of haar dorp en geven ze aan hoe het, wat hun betreft, in hun woonomgeving zou mogen. Na een week wordt deze informatie verzameld. Voor de gemeente is dit waardevolle informatie. Zij hebben de intentie deze voorstellen zeer serieus te nemen en vast te leggen in hun nieuw te schrijven beleidsplan openbare verlichting.

De meeste deelprojecten vinden plaats in het najaar van 2014 als de avonden al langer donker zijn. In december is dan bekend wat de bewoners bezighoudt en hoe ze in de toekomst het best geïnformeerd kunnen worden. De uitkomsten kunnen ingezet worden door andere gemeenten in Noord-Nederland. Op die manier behouden we de duisternis in Noord-Nederland en blijven de bewoners genieten van de sterrenhemel.